Τζούλιαν Τρέζουρ: 5 τρόποι για ν' ακροαζόμαστε καλύτερα

ABOUT THIS TALK

Στον όλο και πιο θορυβώδη κόσμο μας, «χάνουμε την ικανότητά μας ν' ακροαζόμαστε» λέει ο ειδικός ήχου Τζούλιαν Τρέζουρ. Σε αυτή τη μικρή συναρπαστική ομιλία, ο Τρέζουρ μοιράζεται μαζί μας πέντε τρόπους για να κουρδίσουμε τ' αυτιά μας στη συνειδητή ακρόαση - των άλλων ανθρώπων και του κόσμου γύρω μας.


ABOUT THE SPEAKER
Julian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it.

Why you should listen to him:

Julian Treasure is the chair of the Sound Agency, a firm that advises worldwide businesses -- offices, retailers, hotels -- on how to use sound. He asks us to pay attention to the sounds that surround us. How do they make us feel: productive, stressed, energized, acquisitive?

Treasure is the author of the book Sound Business and keeps a blog by the same name that ruminates on aural matters (and offers a nice day-by-day writeup of TEDGlobal 2009). In the early 1980s, Treasure was the drummer for the Fall-influenced band Transmitters.

Χάνουμε την ικανότητά μας να ακροαζόμαστε. Καταναλώνουμε χοντρικά το 60 τοις εκατό του χρόνου επικοινωνίας μας στην ακρόαση, αλλά δεν είμαστε πολύ καλοί σ' αυτήν. Συγκρατούμε μόλις το 25 τοις εκατό απ' αυτά που ακούμε. Όχι εσείς, όχι σε αυτήν την ομιλία, γενικά όμως αυτό ισχύει. Ας προσδιορίσουμε την ακρόαση ως τη δημιουργία νοήματος από τον ήχο. Είναι μια πνευματική διαδικασία, μια διαδικασία απόσταξης.

Χρησιμοποιούμε μερικές πολύ καλές τεχνικές γι' αυτό. Μια από αυτές είναι η αναγνώριση μοτίβων. (Θόρυβος πλήθους) Σε ένα πάρτι σαν αυτό, εάν πω «Ντέιβιντ, Σάρα, δώστε προσοχή» μερικοί από σας θ' ανακαθίσουν. Αναγνωρίζουμε μοτίβα για να διακρίνουμε τον θόρυβο από το σήμα, και ειδικά το όνομά μας. Η διάκριση είναι μια άλλη τεχνική που χρησιμοποιούμε. Εάν αφήσω αυτόν τον ροζ θόρυβο να παίζει για περισσότερο από δύο λεπτά, θα πάψετε στην κυριολεξία να τον ακούτε. Ακούμε τις διαφορές, παραβλέπουμε τους ήχους που παραμένουν ίδιοι.

Έπειτα υπάρχει μια ολόκληρη γκάμα φίλτρων. Αυτά τα φίλτρα απομονώνουν απ' όλους τους ήχους αυτό στο οποίο στρέφουμε την προσοχή μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν συνείδηση των φίλτρων αυτών. Όμως διαμορφώνουν την πραγματικότητά μας, κατά κάποιο τρόπο, επειδή μας υποδεικνύουν αυτό που προσέχουμε τη δεδομένη στιγμή. Θα σας δώσω ένα σχετικό παράδειγμα: Η πρόθεση είναι πολύ σημαντική στον ήχο, στην ακρόαση. Όταν παντρεύτηκα τη γυναίκα μου, της υποσχέθηκα ότι θα την ακούω κάθε μέρα σαν να ήταν η πρώτη φορά. Αυτό είναι κάτι που αποτυγχάνω σε καθημερινή βάση. (Γέλια) Είναι όμως πολύ καλή πρόθεση μέσα σε μια σχέση.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Ο ήχος μας τοποθετεί στο χώρο και στο χρόνο. Εάν κλείσετε τα μάτια σας τώρα, σε αυτήν την αίθουσα, έχετε επίγνωση του μεγέθους του λόγω της αντήχησης και της ανάκλασης του ήχου στις επιφάνειες. Έχετε επίγνωση του αριθμού των ανθρώπων γύρω σας λόγω των μικρο-θορύβων που λαμβάνετε. Ο ήχος μάς τοποθετεί επίσης στο χρόνο, επειδή έχει πάντα το χρόνο ενσωματωμένο μέσα του. Θα υποστήριζα μάλιστα πως η ακρόαση είναι ο βασικός τρόπος που βιώνουμε τη ροή του χρόνου από το παρελθόν στο μέλλον. Έτσι «η ηχηρότητα είναι χρόνος και νόημα» - εξαιρετικό ρητό.

Είπα στην αρχή πως χάνουμε την ικανότητα ν' ακούμε. Γιατί το είπα αυτό; Υπάρχουν πολλοί λόγοι γι' αυτό. Πρώτα απ' όλα, έχουμε εφεύρει τρόπους καταγραφής - πρώτα τη γραφή, έπειτα την ηχογράφηση και τώρα την βιντεοσκόπηση. Η αξία της ακριβούς και προσεκτικής ακρόασης έχει απλά εξαφανιστεί. Δεύτερον, ο κόσμος είναι τώρα τόσο θορυβώδης, (Θόρυβος) με αυτήν την κακοφωνία να συνεχίζεται οπτικά και ακουστικά, είναι δύσκολο ν' ακούσεις· είναι κουραστικό ν' ακούς. Πολλοί άνθρωποι καταφεύγουν στ' ακουστικά, αλλά έτσι μετατρέπουν μεγάλους δημόσιους χώρους σαν αυτόν, κοινόχρηστα ηχοτοπία, σε εκατομμύρια μικροσκοπικές προσωπικές ηχητικές φυσαλίδες. Σε αυτό το σενάριο, κανείς δεν ακούει κανέναν.

Γινόμαστε ανυπόμονοι. Δεν θέλουμε πια ρητορείες, θέλουμε ατάκες. Η τέχνη της συζήτησης αντικαθίσταται - επικίνδυνα κατά τη γνώμη μου - από την προσωπική μετάδοση. Δεν ξέρω πόση ακρόαση υπάρχει σε αυτή τη συζήτηση, που δυστυχώς είναι πολύ συνηθισμένη, ειδικά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αναισθητοποιούμαστε. Τα μίντια χρειάζεται να ουρλιάζουν με αυτού του είδους τα πρωτοσέλιδα ώστε να τραβήξουν την προσοχή μας. Αυτό σημαίνει πως μας είναι δυσκολότερο να προσέξουμε το σιωπηλό, το ανεπαίσθητο, το συγκρατημένο.

Είναι σοβαρό το πρόβλημα ότι χάνουμε την ικανότητα ν' ακούμε. Δεν είναι ασήμαντο. Η ακρόαση είναι η πρόσβασή μας στην κατανόηση. Η συνειδητή ακρόαση δημιουργεί πάντα κατανόηση. Μόνο χωρίς συνειδητή ακρόαση συμβαίνουν αυτά - ένας κόσμος στον οποίο δεν ακούμε καθόλου ο ένας τον άλλον, είναι πράγματι ένα πολύ τρομακτικό μέρος. Θα ήθελα λοιπόν να μοιραστώ μαζί σας πέντε απλές ασκήσεις· εργαλεία που θα πάρετε μαζί σας για να βελτιώσετε τη δική σας συνειδητή ακρόαση. Θα σας άρεσε κάτι τέτοιο;

(Κοινό: Ναι) Ωραία.

Το πρώτο είναι η σιγή. Μόλις τρία λεπτά σιγής την ημέρα είναι μια θαυμάσια άσκηση για να επαναφέρετε τ' αυτιά σας και να τα καλιμπράρετε έτσι ώστε ν' ακούτε ξανά την ησυχία. Αν δεν μπορείτε να επιτύχετε απόλυτη σιγή, βρείτε λίγη ησυχία, αυτό αρκεί.

Δεύτερο, αυτό το λέω μίξερ. (Θόρυβος) Ακόμη κι αν είστε σε ένα θορυβώδες περιβάλλον σαν αυτό - και όλοι περνάμε αρκετό χρόνο σε τέτοια μέρη - ακούστε με προσοχή μέσα στην καφετέρια πόσα κανάλια ήχου μπορείτε να ξεχωρίσετε; Πόσα ξεχωριστά κανάλια ακούω σε αυτή τη μίξη; Μπορείτε να το κάνετε επίσης σε ένα όμορφο μέρος, όπως είναι μια λίμνη. Πόσα πουλιά ακούω; Πού βρίσκονται; Από πού ακούγονται αυτοί οι κυματισμοί; Είναι μια σπουδαία άσκηση για τη βελτίωση της ποιότητας της ακοής μας.

Τρίτο, αυτή την άσκηση την ονομάζω «απολαμβάνοντας», και είναι μια πολύ όμορφη άσκηση. Αφορά την απόλαυση κοινών ήχων. Αυτό, για παράδειγμα, είναι το στεγνωτήριο μου. (Στεγνωτήριο) Παίζει βαλς. Ένα, δύο, τρία. Ένα, δύο, τρία. Ένα, δύο, τρία. Το λατρεύω. Ή δοκιμάστε αυτό για το μέγεθος. (Μηχανή κοπής του καφέ) Ωω! Οι κοινοί ήχοι μπορούν να είναι πραγματικά ενδιαφέροντες αν τους προσέξουμε. Την ονομάζω «κρυφή χορωδία». Είναι γύρω μας όλη την ώρα.

Η επόμενη άσκηση είναι ίσως η πιο σημαντική από όλες, αν μπορείτε να ξεχωρίσετε μία απ' αυτές. Πρόκειται για τις ακουστικές θέσεις - την ιδέα ότι μπορείτε να μετακινήσετε την ακουστική σας θέση σε αυτό που είναι κατάλληλο γι' αυτό που ακούτε. Γίνεται παίζοντας με αυτά τα φίλτρα. Θυμάστε; Σας έδωσα τα φίλτρα αυτά στην αρχή. Ξεκινάμε παίζοντας με αυτά σαν να ήταν μοχλοί, να τα κατανοούμε συνειδητά και να τα κινούμε σε διαφορετικές θέσεις. Αυτές είναι μερικές από τις ακουστικές θέσεις, ή κλίμακες ακουστικών θέσεων που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε. Υπάρχουν πολλές. Διασκεδάστε μ' αυτό, είναι πολύ συναρπαστικό.

Τέλος ένα ακρωνύμιο. Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε στις ακροάσεις και την επικοινωνία. Εάν έχετε κάποιον από αυτούς τους ρόλους - πιθανότατα ισχύει για όποιον ακούει αυτήν την ομιλία - το ακρωνύμιο είναι RASA, που είναι η Σανσκριτική λέξη για το ζουμί ή την ουσία. Το ακρωνύμιο RASA από το Λαμβάνω, που σημαίνει δίνω προσοχή στο άτομο· Εκτιμώ, με μικρούς ήχους όπως ναι, μμμ, ω, εντάξει· Συνοψίζω· η λέξη 'άρα' είναι πολύ σημαντική στην επικοινωνία, και Ρωτώ, κάνω κατόπιν ερωτήσεις.

Ο ήχος είναι το πάθος μου, είναι η ζωή μου. Έγραψα ένα ολόκληρο βιβλίο γι' αυτό. Ζω για ν' ακούω. Αυτό είναι υπερβολικό για τους περισσότερους ανθρώπους. Πιστεύω όμως πως κάθε ανθρώπινο πλάσμα χρειάζεται ν' ακούει συνειδητά για να ζει με πληρότητα - συνδεδεμένοι σε χώρο και χρόνο με τον φυσικό κόσμο γύρω μας, συνδεδεμένοι με αλληλοκατανόηση, για να μην πω πνευματικά συνδεδεμένοι, επειδή κάθε πνευματικό μονοπάτι που γνωρίζω περιέχει ακρόαση και περισυλλογή στον πυρήνα του.

Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να διδάξουμε την ακρόαση στα σχολεία ως μια δεξιότητα. Γιατί δεν διδάσκεται; Είναι τρελό. Εάν διδάξουμε την ακρόαση στα σχολεία μας, μπορούμε να τη σώσουμε απ' τον ολισθηρό κατήφορο αυτού του επικίνδυνου, τρομακτικού κόσμου για τον οποίο μίλησα και να την πάμε εκεί όπου όλοι ακούν συνειδητά όλη την ώρα - ή τουλάχιστον είναι ικανοί να το κάνουν.

Δεν ξέρω πώς μπορεί να γίνει αυτό, αλλά είμαστε στο TED, και πιστεύω πως η κοινότητα του TED είναι ικανή για όλα. Σας καλώ να συνδεθείτε μαζί μου και μεταξύ σας, να αναλάβουμε αυτήν την αποστολή και να βάλουμε την ακρόαση να διδάσκεται στα σχολεία, και να μεταμορφώσουμε τον κόσμο, σε μια γενιά, σε έναν κόσμο που ακούει συνειδητά - έναν κόσμο διασύνδεσης, έναν κόσμο κατανόησης και ειρήνης.

Σας ευχαριστώ που με ακούσατε σήμερα.

Σχετικά Άρθρα