Image via WikipediaΠολλά λέγονται για το παιδαγωγικό σύστημα εκπαίδευσης όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε πολλές χώρες που υπάρχει μια κοινωνική ευαισθησία στο θέμα αυτό,
Πολλοί κατηγορούν τους πολιτικούς, άλλοι τα ιδρύματα εκπαίδευσης, άλλοι τους καθηγητές, άλλοι τους μαθητές και άλλοι τους κηδεμόνες των μαθητών.
Δε θα ήταν σωστό να κατηγορηθεί για αμέλεια μόνο ένας άνθρωπος ή μια μόνη ομάδα ή κατηγορία ανθρώπων είτε βασίζεται σε περιοχή, είτε σε αξίωμα, ειτε σε γνωσιολογικό επίπεδο.
Τα κοινωνικά προβλήματα όπως είναι η δημόσια παιδεία χρειάζονται κοινωνικές λύσεις, με άλλα λόγια όλοι οι συμμετέχοντες έχουν ένα ρόλο που πρέπει να αξιοποιηθεί αλλά όχι και να παρεξηγηθεί.
Οι άνθρωποι νευριάζουν και απογοητεύονται πάντα από τις προσδοκίες τους που τις κράτησαν κρυφές και ποτέ δε συζήτησαν για αυτές με τους συνανθρώπους τους από τους οποίους τόσα πολλά περιμέναν και ποτέ δε γίνανε, αφού κανείς δε μπορεί να διαβάσει τη σκέψη του συνανθρώπου του, αλλά κάλλιστα μπορεί να ακούσει και να διαλεχθεί.
᾽Ετσι, και στη παιδεία κάποιοι προσδοκούν κάτι από άλλους χωρίς να συμμετέχουν οι ίδιοι στις διαδικασίες. Η αποφυγή ευθύνης (την αποκαλούν βαρεμάρα αλλά είναι ευθυνοφοβία) προέρχεται από την προσωπικότητα και την ανατροφή του καθενός μας. Το να μή γνωρίζεις δεν είναι αδίκημα, το να αποφεύγεις να μάθεις κοινωνικά προβλήματα που σε αγγίζουν και να προσπαθήσεις να μη συμμετέχεις στις επιλογές λύσεων είναι τουλάχιστον φυγοπονία και φτάνει και στα όρια της εκ προαιρέσεως μεγένθυνσης τοων προβλημάτων. Και αυτό είναι κοιωνικό αδίκημα.
Στα σχολεία και τα πανεπιστήμια, υπάρχουν ικανής γνώσης και διδακτικής εμπειρίας δάσκαλοι και καθηγητές.
Αλλά μια παλιά φράση θέτει κάποιες βασικές σκέψεις στη παιδεία των ανθρώπων:
" ᾽Οσα μου δίδαξαν τα έχω ξεχάσει, όσα έμαθα τα θυμάμαι ακόμα".
Οι άνθρωποι μαθαινουν εκ προαιρέσεως μόνο όσα νιώθουν ότι τους αφορούν άμεσα και έμπρακτα. Πολλά μαθήματα στα σχολεία είναι έμπρακτα για πολλού´ς μαθητές. Αυτό που λείπει είναι το παράδειγμα που θα κάνει κάθε έναν μαθητή να νιώσει τη διδασκόμενη γνώση ως κάτι που αξίζει να μάθει αφού έχει τρόπο να συνδεθεί με τα διδασκόμενα και με τις καθημερινές του πράξεις , ανάγκες ή επιδιώξεις. Έτσι η παιδεία γίνειται κάτι πολύ προσωπικό για κάθε μαθητή. Εάν περιμένουμε από ένα καθηγητή να έχει δυνατοτητα να αγγίζει τις ευαίσθητες χορδές κάθε μαθητή, τότε κατανοούμε την ανάγκη του καθηγητή να γνωρίζει αρκετά για τη ζωή και τα βιώματα του κάθε μαθητή. Αυτό γίνεται με τη συνεργασία και τη συμμετοχή των κηδεμόνων με τους σχολικούς παράγοντες. Μεγάλη προϋπόθεση για αυτή τη συνεργασία είναι η δημιουργία γέφυρας εμπιστοσυνης στο πρόσωπο των διδασκάλων και των γονέων. Αυτή η γέφυρα μπορεί να δυναμώσει γρήγορα είτε με νομικές δικλίδες και διευκολύνσεις είτε με τη παροδο του χρόνου συνεργασίας των μελών. Φυσικά οι μαθητές θα πρεπει να έχουν πρώτο ρόλο στη γεφυρα εμπιστοσύνης.
Όλα τα παραπάνω έχουν ως προϋπόθεση την υποστήριξη της πολιτικης και διοικητικής ηγεσίας των κέντρων διδασκαλίας και την λογική , σύγχρονη επιτήρηση των αναγκών και των εξόδων τους, προς την επίτευξη των στόχων τους.
Ο κομματισμός , αδιαφάνέια και η διαφθορά ανωτέρων και ανωτάτων στελεχών των οργανισμών αυτών όμως λειτουργούν ως καρκινώματα και προξενούν πόορους θανάτους σε πολλά νέα πρωτοποριακά προγράμματα διδασκαλίας.
Η αδιαφορία ή έλλεψη γνωσιακής υποστήριξης των μαθητών από τους γονείς στο σπίτι είναι και αυτός ένας παράγοντας αποτυχίας των μαθητών προς απόκτηση γνώσεων, εστω και εάν πραγματικά την αναζητούν.
Εκει έρχεται και η εξωσχολική απασχόληση των νεων στα φροντιστήρια διδασκαλίας. Εκεί εναποθέτουν τις ελπίδες οι μαυητές οι γονείς αλλά και οι πολιτικοί που απλά θέλουν να βρούνε ότι η αποτυχία του συστήματος διδασκαλίας θα λυθεί από άλλους , αφού αυτοί δε "μπορούν" να κάνουν κατι παραπάνω. Κανένας όμως δε ζήτησε κάτι παραπανω ουτε σε χρήματα ούτε σε ώρες διδασκαλιας.
Δε χρειάζεται κάτι παραπάνω, χρειάζεται διαφορετική μέθοδος και περισσοτερη συνεργασία σε κοινωνικό επίπέδο. Καθένας να κάνει αυτό που μπορεί, όχι παραπανω. Χρειάζεται θέληση, και για να υπάρχει θέληση χρειάζεται εμπιστοσύνη. Και για να υπάρχει εμπιστοσύνη χρειάζεται συνεργασία, διάλογος και γνώση και κατανόηση του ύψους ευθύνης σε ατομικό´και συλλογικό επίπεδο.
Χρειαζόμαστε κοινωνικούς ανθρώπους για να λύσουμε κοινωνικά προβλήματα. Ο εγωισμός και η αποφυγη συμμετοχης δε συγκαταλλέγονται στα κοινωνικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων.
Η κοινωνική συμμετοχή είναι δίαυλος επικοινωνίας με τις ανάγκες του τώρα και του αύριο. Η κοινωνική συμπεριφορά είναι το μέτρο που δείχνει το επίπεδο ικανότητας αν όχι της ανάπτυξης αλλά τουλάχιστον της επιβίωσης ενός εθνους , μιας συντεχνίας ή μιας οικογένειας.